Πόλις Πολίτης Πολιτισμός

«Ήταν μια πολιτεία παλιά· τειχιά δρόμοι και σπίτια ξεχώριζαν σαν πετρωμένοι μυώνες κυκλώπων, η ανατομία μιας ξοδεμένης δύναμης κάτω απ' το μάτι του αρχαιολόγου του ναρκοδότη ή του χειρούργου.

Φαντάσματα και υφάσματα, χλιδή και χείλια, χωνεμένα και τα παραπετάσματα του πόνου διάπλατα ανοιχτά αφήνοντας να φαίνεται γυμνός κι αδιάφορος ο τάφος»

Τούτο εδώ, είναι το τρίτο άρθρο που γράφω σχετικά με το Μέγαρο Πολιτισμού και είπα να το ξεκινήσω με τους στίχους από την Έγκωμη του Σεφέρη, του ποιητή που αγαπώ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, του ποιητή που ταύτισε την ανάσα της ποίησής του με την αρχαία σκόνη της Κύπρου με τρόπο μοναδικό και ενδοφλέβιο.

Ειπώθηκαν πολλά. Όμως, πραγματικά πιστεύω πως τα όσα λέγονται ή γράφονται, αποκτούν νόημα και βάρος μόνο αν έχουν στη συνείδησή τους τη φιλοσοφία που κατέγραφε πρόσφατα και η Μαρίνα η Σχίζα στον Φιλελεύθερο, για το ποτήρι που είναι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Ας πάρουμε λοιπόν, εκείνα τα πράγματα που μισογεμίζουν το ποτήρι και του δίνουν την προοπτική να γεμίσει, ένα προς ένα:

1.Το κτήριο του Μεγάρου χαρακτηρίστηκε έντονα και εξόχως υπερβολικά, ως «μεγαθήριο». Ωστόσο, είναι ένα κτήριο που θα καταλάβει μόλις το 16% του χώρου στον οποίο θα ανεγερθεί, τη στιγμή μάλιστα που το επιτρεπόμενο όριο είναι στο 30%. Ένας από τους λόγους άλλωστε για τους οποίους κέρδισε το Αρχιτεκτονικό Γραφείο Hopkins ( http://www.hopkins.co.uk/ ) είναι ακριβώς, γιατί σεβάστηκε πλήρως τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές που ζητήθηκαν, προδιαγραφές που έχουν να κάνουν με τις ευρύτερες ανάγκες της Πρωτεύουσας.
2.Έχει κατηγορηθεί το έργο για πλήρη απουσία «μέτρου». Κατά την άποψή μου-αν δικαιούμαι να έχω τέτοια- το έργο μάλλον βραβείο Οικονομίας θα έπρεπε να λάβει, αν σκεφθεί κανείς πως πρόκειται για 6 πλήρη έργα που χωράνε σε 1. Και αυτό, γιατί η Κύπρος δεν έχει την πολυτέλεια να δημιουργήσει ξεχωριστές εγκαταστάσεις για να φιλοξενεί Όπερα, Συναυλίες, Παραστάσεις-Performances, Εκπαιδευτικό Κέντρο και Σύγχρονο Συνεδριακό Κέντρο. Τα οποία τώρα, όλα μπαίνουν κάτω από την ίδια στέγη και τοποθετούνται στην Αστική Πλατεία και το αντίστοιχο Πάρκο. Το έργο, τα περιλαμβάνει όλα αυτά ταυτόχρονα, με μία εξαιρετικά ευέλικτη πρόταση των Hopkins και των Συμβούλων τους στον ήχο που τυγχάνει να είναι οι κορυφαίοι ακουστικολόγοι στον κόσμο. (http://www.kirkegaard.com )

Και έχει μέγιστη σημασία σε αυτό το σημείο, να κατανοήσουμε πως η κεντρική αίθουσα θα μετατρέπεται με εξαιρετική τεχνολογία, ανάλογα με το εκάστοτε φιλοξενούμενο γεγονός και κάθε φορά θα ικανοποιεί το θέαμα και το ακρόαμα με τις πλέον εξειδικευμένες προδιαγραφές.

Όλα αυτά μαζί, θα στοιχήσουν τα 100.000.000 ευρώ που δίδει κατά 80% η Ευρωπαϊκή Ένωση τη στιγμή που το πολύ πρόσφατο σπίτι της Όπερας (και μόνο Όπερας) στην Ισπανική Βαλένθια στοίχησε 345.000.000 ή την αντίστοιχη Όπερα του Όσλο που εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο και κόστισε 835.000.000 δολάρια.

3.Κατηγορήθηκε επίσης το Έργο για τα υπόλοιπα 20.000.000 ευρώ τα οποία θα κληθεί να πληρώσει ο Κρατικός κορβανάς. Οι αριθμοί όμως φίλτατοι μπορεί να προσφέρονται για εντυπωσιασμούς , αλλά παράλληλα είναι ψυχροί και αμείλικτοι. Αν μετρήσει κανείς τον ετήσιο προϋπολογισμό που είναι 7.5 δις. Ευρώ τότε, διαπιστώνει πως η επιβάρυνση φτάνει μετά βίας στο 0, 04% του προϋπολογισμού .
Και εδώ, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη πως η περίοδος αποπληρωμής , φτάνει στα 7 χρόνια, δηλαδή «χάνεται» κυριολεκτικά μέσα σε ένα άθροισμα ετησίων προϋπολογισμών της τάξεως των 50 δις. Και με αυτά τα χρήματα θα πληρωθούν μεταξύ άλλων, μία σειρά από κορυφαίους εξειδικευμένους Οίκους και ασφαλώς όχι μόνο το αρχιτεκτονικό γραφείο.
4. Πολύς λόγος έγινε και για το ετήσιο κόστος λειτουργίας που τάχα στερεί κονδύλια από αλλού. Αυτό λοιπόν, ανέρχεται μετά βίας στο 0,0002 του ετήσιου προϋπολογισμού , με τα σημερινά δεδομένα.

Και για άλλη μία φορά θα τονίσω πως τα στοιχεία, οι διευθύνσεις, οι διακρίσεις, τα web sites όλων των φορέων, υπάρχουν αναλυτικότατα στο http://www.ccf.org.cy αλλά και στους πρόθυμους για ενημέρωση ανθρώπους που στελεχώνουν το Ίδρυμα.

Εξ όσων γνωρίζω, το Ίδρυμα Πολιτισμού με τη σύστασή του έσπευσε να ζητήσει την συνεργασία των δέκα κεντρικών καλλιτεχνικών φορέων της Κύπρου.

Από το Σύλλογο Μουσικών Κρατικής Ορχήστρας μέχρι το Σωματείο των Συνθετών και από την Ένωση Κυπρίων Ηθοποιών μέχρι τις Ενώσεις Λογοτεχνών, Χορού, Χορευτών και Χορογράφων.

Ναι, εδώ στη Λευκωσία σε λίγα χρόνια, θα αποκτήσουμε για πρώτη φορά, μια μεγάλη ωραία πλατεία, ένα αστικό πάρκο, και σε μία γωνιά, στο 16% του χώρου, ένα πανέξυπνο φωτεινό και κομψό κτήριο που θα μπορεί επιτέλους να φιλοξενεί σπουδαία σύνολα, να μας παιδαγωγεί και κυρίως να παράγει ένα καινούργιο περιβάλλον πολιτισμού για τις γενιές που έρχονται.

Ένα περιβάλλον ερεθιστικό που σπρώχνει προς τα πάνω αντί να ερωτοτροπεί αενάως με το περιθώριο και την αντίδραση. Και θεωρώ πως θα ήταν σοφό υπεύθυνο και ωραίο, όσοι έχουν ενστάσεις σε διάφορα σημεία, να προσεγγίσουν το ίδιο το Ίδρυμα Πολιτισμού προκειμένου να συμβάλουν θετικά.

Είναι λυπηρό, τη στιγμή που 15χρονα παιδιά τηλεφωνούν για να μάθουν και ρωτούν «πότε θα είναι έτοιμο;», ενήλικες, και μάλιστα με σημαντική προσφορά να κάνουν πόλεμο χαρακτηρισμών μιλώντας για «μεγαθήρια» «ιδρύματα της μπανανίας» ή εκτοξεύοντας προς άγρα εντυπώσεων φλου κατηγορίες για προσωπικά οικονομικά οφέλη.

Όμως, το έργο γίνεται κυρίως για αυτά τα 15χρονα που ανέφερα πριν και τα παιδιά τους. Αλλά, και για μας, που ελπίζουμε να δούμε κάποια στιγμή έναν καινούργιο Παβαρότι ή έναν άλλο Κορτές όχι στην τάφρο ή σε ένα γήπεδο μπάσκετ, αλλά εκεί που αξίζει τόσο σε εκείνους όσο –και κυρίως- σε εμάς.

* Ο πίνακας που κοσμεί την κεφαλή του σημερινού άρθρου είναι του Diego Rodríguez de Silva y Velázquez που γεννήθηκε στην Ισπανία στις 6 Ιουνίου του 1599.

Απεικονίζει την «Αφροδίτη στον καθρέφτη της» και τον δούλεψε με λάδια σε μουσαμά από το 1644 μέχρι το 1648. Αποτελεί μόνιμο έκθεμα της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου.